Otoskleroz – Kulak Kireçlenmesi
Orta kulakta üzengi kemikçiğinin etrafında anormal bir kemik dokusunun oluşması sonucunda üzengi kemikçiğinin hareketlerinin, kireçlenmiş bir eklemdeki gibi, kısıtlanması ve buna bağlı olarak işitme kaybının ortaya çıkması durumudur (Şekil 1). Edinsel işitme kayıplarının en sık nedenlerinden birisi bu hastalıktır. Zenciler, sarı ırk ve kızılderililerle kıyaslandığında en çok beyaz ırkta görülür. Kadınlarda daha sık görülür. Hem bu hem de hamilelikte hastalığın şiddetlenmesi nedeniyle hormonların bu hastalıkta önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ülkemizdeki sıklığı bilinmemekle birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık onbeş milyon kişinin bu hastalığa sahip olduğu hesaplanmıştır.
Şekil 1. Otosklerozda üzengi kemikçiğinin etrafında oluşan kireçlenme işitmeyi azaltacak şekilde üzengi hareketini engeller.
Aylar yıllar içinde giderek ilerleyen işitme kaybı bu hastalığın en sık belirtisidir. Genellikle her iki kulağı etkiler. Hastalığın tanısı genellikle 15-45 yaşlar arasında konulur. Aslında başlangıcı daha erkendir ancak işitme kaybının fark edilebilir düzeye ulaşması yıllar aldığı için tanı gecikmiş olur. Genellikle tanı işitme kaybının 25-30 desibele ulaşmasından sonra konulabilmektedir. Bazen hastalar konuşulanları anlamakta zorluk çektiklerini ifade ederek doktora başvururlar. Bu durum iki kulak arasında işitme kapasitesi bakımından büyük farklılık olduğu hastalarda daha ön plandadır. Bazı hastalarda çınlama hastaları çok rahatsız eder. Hatta işitme kaybından daha çok çınlamadan yakınan hastalar vardır. Seyrek olarak da bu yakınmalara ek olarak denge bozukluğu görülebilir.
Tedavi cerrahidir ve oldukça yüz güldürücü sonuç alınır. Ameliyatta hareket edemeyen üzengi kemikçiğinin yerine bir protez takılarak işitmenin normale getirilmesi amaçlanır. Bu cerrahi tedavi ile ilgili ayrıntılı bir yazı web sitemizde (www.onurcelik.com) bulunan ‘‘Stapes Cerrahisi-Otoskleroz Cerrahisi’’ başlıklı yazıdan edinilebilir. Cerrahi tedaviyi istemeyenler için işitme cihazı kullanılması önerilir. Çınlama üzerine ameliyatın etkisi önceden kestirilemez.
Bu hastalığın iç kulağı tutan bir özel formu vardır ki bunda cerrahi tedavinin yararı olmaz. Bu hastalarda ilaç tedavisi denenebilmektedir. İlaç tedavisinin hastalığı iyileştirmesi beklentisi yoktur. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir; işitme kaybına eşlik eden yakınmalarda kısmi de olsa azalma sağlayabilir.